'Cây giảm nghèo' giúp nhiều nông dân thành tỷ phú: Chuối Việt Nam vươn ra toàn cầu #99
Reference in New Issue
Block a user
No description provided.
Delete Branch "%!s()"
Deleting a branch is permanent. Although the deleted branch may continue to exist for a short time before it actually gets removed, it CANNOT be undone in most cases. Continue?
'Cây giảm nghèo' giúp nhiều nông dân thành tỷ phú: Chuối Việt Nam vươn ra toàn cầu
Trong bức tranh nông nghiệp Việt Nam những năm gần đây, chuối nổi lên như một trong những cây trồng có tốc độ phát triển nhanh nhất và mang lại giá trị kinh tế ấn tượng. Theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cả nước hiện có hơn 1,3 triệu ha cây ăn quả với sản lượng 15 triệu tấn/năm, trong đó chuối chiếm 161.000 ha, đem về 380 triệu USD kim ngạch xuất khẩu năm 2024. Thành tích này giúp Việt Nam đứng thứ 9 thế giới về xuất khẩu chuối.
Chuối Việt Nam đã vươn tới nhiều thị trường lớn: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, Hoa Kỳ… Các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe buộc ngành chuối phải đổi mới mạnh mẽ – từ giống, quy trình sản xuất, quản trị vùng trồng đến truy xuất nguồn gốc.
👉 Xem các giải pháp nông nghiệp xanh, bền vững: https://vigen.vn/
Chuối – “cây giảm nghèo” của hàng ngàn hộ nông dân
Tại Việt Nam, đặc biệt là khu vực phía Nam, chuối được ví như “cây giảm nghèo” nhờ khả năng thích nghi tốt, chi phí đầu tư hợp lý và đầu ra ổn định.
Đồng Nai hiện được xem là “thủ phủ chuối” với gần 20.000 ha, đứng đầu cả nước. Điểm đáng chú ý là tỷ lệ lớn diện tích chuối được trồng bằng giống chuối cấy mô – loại giống sạch bệnh, đồng đều, năng suất cao, phù hợp với tiêu chuẩn xuất khẩu chính ngạch.
Nhiều địa phương khác như Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Nông… cũng chuyển đổi hàng loạt diện tích đồi dốc – trước đây trồng cà phê, tiêu hoặc điều – sang mô hình trồng chuối cấy mô quy mô lớn. Không ít hộ gia đình thu lãi 250–500 triệu đồng/ha/năm, trở thành hộ khá, hộ giàu tại địa phương.
Tăng trưởng nóng – thử thách lớn cho ngành chuối
Sự mở rộng diện tích quá nhanh khiến ngành chuối đối mặt nhiều thách thức:
Chất lượng giống không đồng đều
Tình trạng mua giống trôi nổi, không có kiểm định, dẫn đến năng suất thấp hoặc cây bị nhiễm bệnh từ giai đoạn đầu.
Dịch bệnh gia tăng – đặc biệt là bệnh Panama
Đây là bệnh nguy hiểm nhất trên cây chuối, lây lan nhanh, không thể chữa trị. Một khi đất bị nhiễm, vùng trồng có thể phải bỏ hoang nhiều năm.
Biến động thị trường xuất khẩu
Nhiều hộ trồng theo phong trào, không nắm thông tin về nhu cầu và giá cả, dẫn đến những năm thừa hàng, giá rớt mạnh.
Thiếu quản trị và tiêu chuẩn xuất khẩu
Nhiều vùng trồng chưa đáp ứng yêu cầu về nhật ký canh tác, quy trình phân bón – bảo vệ thực vật, dẫn đến bị siết khi xuất khẩu chính ngạch.
Tất cả những yếu tố này cho thấy ngành chuối cần một hướng đi bài bản, bền vững hơn.
Doanh nghiệp – nhà nước bắt tay bảo vệ vùng chuối
Để ổn định sản xuất, Trung tâm Ứng dụng Công nghệ sinh học Đồng Nai đã hợp tác với Công ty Cổ phần Nông nghiệp U&I để chuyển giao giống chuối UNI 126 – một trong những giống được đánh giá có khả năng kháng bệnh Panama tốt.
Kết quả tại Phú Giáo (TP.HCM):
400 ha đã được triển khai,
Chuối sinh trưởng mạnh, năng suất cao,
Ít chịu ảnh hưởng từ bệnh Panama,
Lợi nhuận đạt 500–600 triệu đồng/ha,
Doanh nghiệp cam kết bao tiêu đầu ra, tạo sự yên tâm tuyệt đối cho người trồng.
Bên cạnh giống mới, Trung tâm còn xây dựng:
Vườn trình diễn kỹ thuật,
Chương trình tập huấn,
Hướng dẫn ghi chép nhật ký sản xuất,
Hỗ trợ truy xuất mã vùng trồng – mã cơ sở đóng gói.
Từ chỗ sản xuất cảm tính, nông dân giờ đã chủ động quản lý rủi ro, cập nhật thông tin thị trường, dịch bệnh và kỹ thuật mới trong chăm sóc chuối.
Vai trò của giống sạch bệnh – chìa khóa mở rộng xuất khẩu
Giống chuối cấy mô đóng vai trò quyết định trong nâng cao chất lượng và chống chịu dịch bệnh. Cây đồng đều hơn, sạch bệnh hơn và năng suất cao hơn, từ đó bảo vệ vùng trồng và nâng khả năng cạnh tranh khi xuất khẩu.
Xem thêm về xu hướng cây kiểng – cây cảnh hợp mệnh, hợp tuổi: https://vigen.vn/kieng-la-hop-tuoi-va-menh-ngu-hanh/
Tương lai của ngành chuối Việt Nam: Công nghệ – liên kết – bền vững
Để cây chuối tiếp tục là “cây làm giàu” của nông dân, ngành cần tập trung ba hướng chính:
Giống nuôi cấy mô sạch bệnh;
Cảm biến môi trường;
Tự động hóa tưới – dinh dưỡng;
Phần mềm truy xuất vùng trồng.
Doanh nghiệp bao tiêu;
Nông dân tuân thủ quy trình;
Nhà khoa học hỗ trợ phòng bệnh và giống mới.
GlobalGAP, VietGAP;
Quản lý nhật ký canh tác;
Kiểm soát tồn dư thuốc bảo vệ thực vật;
Đáp ứng điều kiện xuất khẩu chính ngạch.
Kết luận
Trong bối cảnh nhu cầu chuối thế giới tăng mạnh, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để mở rộng thị phần. Tuy nhiên, muốn “cây giảm nghèo” tiếp tục trở thành “cây làm giàu”, ngành chuối cần đầu tư bài bản hơn vào giống cấy mô, quản trị vùng trồng và chuyển đổi sang mô hình sản xuất hiện đại.
Nếu làm tốt, không chỉ nông dân mà cả ngành nông nghiệp chuối Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên nhóm dẫn đầu khu vực, chinh phục những thị trường khó tính nhất.